^{همه چیز در مورد کاپ یادبود جام جهانی فوتبال 2010 آفریقای جنوبی - داستان هشتم}

این بار داستان در مورد جام یادبود یا کاپ جام جهانی است، شاید برایمان این سوال پیش آمد ه است که تاریخچه پیدایش کاپ آرزوها چیست؟ طراح این کاپ دوست داشتنی چه کسی و با ملیت کدام کشور است؟ جنس و ارزش واقعی این کاپ چقدر است؟ آیا برنده کاپ را به کشور خود برده و در هر دوره کاپ جدید آماده می شود؟ آیا این موضوع که هر کشوری سه بار برنده جام جهانی شود کاپ را برای همیشه از آن خود می کند؟ و هزاران سوال دیگر که در ادامه باهم مرور می کنیم که جالب و خواندنی است.

در این روزها از توپ دردسرساز جابولانی و شیپور ووووزلا ویا اشتباهات داوری کمتر سخن گفته می شود با پایان مرحله نیمه نهایی، ذهن ها به یک موضوع جلب شده است، در مسابقه فینال نوزدهمین دوره جام جهانی، که بین هلند و اسپانیا برگزار می شود، جام یا همان کاپ یادبود جام جهانی توسط کدام تیم به بالای سر برده می شود، کاپ افسانه ای که میلیاردها نفر چشم به آن می دوزند و آرزوی دارند روزی کشورشان به آن دست یابد، شاید هم بتوان گفت کاپ جام جهانی مشهورترین جسم جهان است که در تاریخ بیشترین ببیننده را داشته است.

جامی به عنوان یادبود
گفته می شود، مسابقات جام جهانی فوتبال در ابتدا در سال ١٩٣٠ میلادی آغاز شد اولین دیدار مسابقات جام جهانی فوتبال در جهان، بین دو تیم ملی انگلستان و اسکاتلند در سال ١٨٧٢ میلادی انجام گرفت، اما در آن سال‌‌ها فوتبال خارج از انگلستان بعد زیادی نداشت.

جام «ژول ریمه»
پیش از شروع اولین دوره جام جهانی، کشورهای عضو فیفا به رهبری ژول ریمه، رئیس فیفا تصمیم گرفتند که جامی به عنوان یادبود تهیه و به قهرمان اهدا کنند.
جامی که به برنده این رقابتها اهدا می شد را یک مجسمه ساز فرانسوی بنام «آلبل لافلور» Abel Lafleur ساخت. این جام بنام جام «ژول ریمه» Jules Rimet Trophy شهرت داشت.
«آبل لافلور» فرانسوی مجسمه‌ ای به ارتفاع 12 اینچ و وزن 8 پوند (480/3 کیلوگرم) از طلای جامد ساخت و طبق توافق اعضای فیفا تصمیم گرفته شد، هر تیمی که سه بار فاتح آن شود، مالک همیشگی جام شود.
تا سال 1956 این جام طلایی عنوان خاصی نداشت اما در این سال در مراسم تجلیل از ژول ریمه به پاس زحمات و خدمات این پدر فوتبال جهان، جام را به نام وی خواندند و از این تاریخ جام «ژول ریمه» نام گرفت. اروگوئه در سال‌های 1930 و 1950، ایتالیا در سال‌های 1934 و 1938 قهرمان جام جهانی شدند ولی برزیل که دو بار پیاپی در سال‌های 1958 و 1962 قهرمان جهان شده بود در سال ١٩٧٠ میلادی، برای سومین بار قهرمان جام شد و طبق قوانین آن روزهای فیفا، جام را برای همیشه نزد خود نگاه داشت. گرچه در خبرها ادعا شده که این "یادبود ژول ریمه" در ١٩٨٣ میلادی دزیده شد و تا به حال هرگز پیدا نشده ‌است.

مشخصات جام فعلی
با پایان گرفتن افسانه جام ژول ریمه، مقامات فدراسیون جهانی فوتبال فیفا تصمیم گرفتند که جام دیگری را جایگزین آن کنند. درسال 1971 میلادی برای جام جدید 53 طرح به فیفا ارائه شد در تاریخ 5 آوریل 1971، طرح «سیلویو گازاینگا» طراح ایتالیایی مورد تایید مقامات فیفا قرار گرفت و کارگاه طلاسازی به نام «برتونی» با دریافت یک میلیون فرانک سوئیس، مجسمه ای از طلا خالص ساخت. این جام ارتفاعی برابر با ٣٥ سانتیمتر دارد و 6.175 کیلوگرم وزن دارد و از 4.9 کیلوگرم طلای خالص و 18 عیار و دو لایه از سنگ ارزشمند مالاکیت(سنگ مرمر سبز ) ساخته شده است.

مالک جام جهانی
طبق مقررات فیفا، این جام در پایان هر دوره نزد کشور قهرمان به امانت خواهد بود، هیچ تیم فوتبالی برای همیشه مالک این جایزه ارزشمند نخواهد بود زیرا فیفا این جایزه را در دوره های مختلف جام جهانی فوتبال از تیم قهرمان پیشین به قهرمان جدید انتقال می دهد و تنها چیزی که از قهرمانی نزد تیمهای فوتبال باقی می ماند مدالهای طلا و دیگ جوایز جانبی مانند کفش طلایی در نزد قهرمان هر دوره باقی می ماند.
نام هر کشور برنده فینال هر دوره یعنی تیم قهرمان بر جام جهانی فیفا حک خواهد شد و از این جام تا سال ٢٠٣٨ میلادی یعنی وقتی که جام از نام تیم‌های فاتح پر شود، استفاده خواهد شد.
آرژانتین، آلمان و برزیل تاکنون هر یک دو بار فاتح این جام دومی شده ‌اند. ولی اینار حتی فتح سه‌ باره آن باعث نگهداری همیشگی آن نمی‌شود زیرا در مورد جام جدید چنین قانون وضع نشده است.

قهرمانان جام جهانی فوتبال
به هرحال تاکنون از عمر جام جهانی فوتبال، نوزده دوره می‌ گذرد و برزیل با فتح 5 دوره آن رکورددار است. ایتالیا 4 قهرمانی، آلمان 3 قهرمانی، آرژانتین و اروگوئه 2 قهرمانی، فرانسه و انگلستان هم یک قهرمانی در این مسابقات کسب کرده اند.
همچنین تا کنون 15 کشورمیزبان باشکوه‌ترین مسابقات دنیای فوتبال بوده‌اند که مکزیک، ایتالیا و فرانسه هر یک دو بار و ژاپن و کره‌جنوبی به طور مشترک و کشورهای اروگوئه، برزیل، سوئد، آلمان، سوئیس، شیلی، انگلستان، آرژانتین، اسپانیا، آمریکا هر کدام یک بار میزبان جام این جام پربیننده بوده اند.

سفر کاپ فوتبال جام جهاني
سفر کاپ قهرماني مسابقات فوتبال جام جهاني برای آخرین بار از مبدا هوستون آمريکا شروع شدو پس از 225 روز و طي مسافت بيش از 134 هزار کيلومتر بالاخره از به کشور میزبان نوردهمین دوره جام جهانی یعنی آفریقای جنوبی رسيد این کاپ طلايي جام جهاني در جريان سفر دور دنياي خود از 91 شهر در 84 کشور عبور کرده است و حدود چند ماه مانده به شروع مسابقات به طور رسمی وارد کشور میزبان شد.

کفش طلایی، جایزه ای شخصی
اما مهمترین جایزه که بیشتر فردی است، کفش طلایی است، جایزه ای که در هر دوره از رقابت های جام جهانی به بهترین گلزن ها اهدا می شود تاریخچه ویژه خود را دارد و در عین حال زمینه ای حاصلخیز را برای شرطبندی بر سر برنده این جایزه برای تماشاگران فراهم آورده است.
در حالی که 736 بازیکن حاضر در این تورنمنت افسانه ای تابستانی به پایان رقابت های جام جهانی در ژولای 2010 در شهر ژوهانسبورگ چشم دوخته اند، برخی از آنها در عین حال به نشان افتخار آمیز شخصی تری چشم دارند.
"اولگ سالنکو" برنده کفش طلای جام جهانی 1994، "داور شوکر" برنده سال 1998، "رونالدو" برنده رقاب تهای 2002 و "کلوزه" برنده جایزه کفش طلایی دور پیشین رقابت های جام جهانی در سال 2006 خواهد گذاشت.

جوایز نقدی جام جهانی
علاوه بر کاپ قهرمانی، جوایز دیگر مانند مدال طلا به قهرمان، نقره نایب قهرمان و برنز به تیم سوم اهدا می شود ، جوایز نقدی هم بخشی از هدیه فیفا به تیم هاست که به نسبت راهیابی در مراحل چندگانه به تیم های حاضر اهدا می شود.
مجموع جوایز نقدی که به برندگان این تورنمنت ارایه می شود ۴۲۰ میلیون دلار آمریکست. این مبلغ نسبت به مبلغی که برای جام جهانی ۲۰۰۶ درنظر گرفته شده بود ۶۰ درصد افزایش یافته است. قبل از بازیهای گروهی هر تیم مبلغ ۱ میلیون دلار دریافت خواهد کرد. پس از اینکه تیمی به دوره بعدی (یکهشتم) صعود کرد، ۸ میلیون دلار دیگر جایزه خواهد گرفت. و پس از آن جوایز نقدی به شرح زیر است:
• دور یکهشتم - ۹ میلیون دلار
• یکچهارم پایانی - ۱۸ میلیون دلار
• نیمه پایانی - ۲۰ میلیون دلار
• رده بندی - ۲۴ میلیون دلار
• فینال - ۳۰ میلیون دلار
به علاوه این جوایز، فیفا به باشگاه هایی که بازیکنانشان در خدمت تیم ملی برای جام جهانی است، روزانه ۱۰۰۰ دلار آمریکا بابت هر بازیکن پرداخت می کند. جمع این مبلغ حدود ۲۶ میلیون دلار خواهد بود. این پیمان به درخواست باشگاههای اروپایی در سال ۲۰۰۸ به امضا رسید. پس از اینکه چند بازیکن اروپایی در بازیهای جام جهانی یا بازیهای دوستانه مربوط به آن به شدت مصدوم شدند، باشگاههای اروپایی تصمیم اعتراض و وضع قانون جدید توسط فیفا گرفتند. از نمونه این مصدومیتها می توان به صدمه دیدن مایکل اوون انگلیسی در جام جهانی ۲۰۰۶ اشاره کرد.

شاید عنوان"یک جهان یک جام" اهمیت کاپ مسابقات جام جهانی فوتبال را نشان می دهد به گونه ای که پس از یک ماه رقابت نفس گیر بین 32 تیم حاضر و پس از یکسال و اندی مسابقات مقدماتی در سطح جهان ، جام یادبود در نهایت به یک تیم هدیه داده می شود به عبارتی میلیاردها چشم منتظرند تا بدانند کدام تیم برنده کاپ خواهد بود؟ باید انتظار کشید تا در نهایت اینبار جدال دو تیم اروپایی هلند و اسپانیا را نظاره کرد، پیش بینی می کنم که تیم اسپانیا برای اولین بار فاتح جام نوزدهم شود.

منابع: